16. Juni 2023
Inscunter davart la Missiva da cultura 2025–2028
Ils 9 da zercladur 2023 ha il Cussegl federal mess en consultaziun il sboz per la Missiva da cultura 2025–2028. En il rom d’ina occurrenza cuminaivla da las gruppas parlamentaras «Plurilinguitad CH», «ITALIANITÀ» e «Lingua e cultura rumantscha» sco era Helvetia Latina han las presidentas ed ils presidents da las gruppas, parlamentarias e parlamentaris e var 40 giasts intervegnì ord emprim maun ils aspects impurtants da questa fatschenta. Ils 9 da zercladur 2023 ha il Cussegl federal mess en consultaziun il sboz per la Missiva da cultura 2025–2028.
En il rom d’ina occurrenza cuminaivla da las gruppas parlamentaras «Plurilinguitad CH», «ITALIANITÀ» e «Lingua e cultura rumantscha» sco era Helvetia Latina han las presidentas ed ils presidents da las gruppas, parlamentarias e parlamentaris e var 40 giasts intervegnì ord emprim maun ils aspects impurtants da questa fatschenta.
En lur preschentaziun han Carine Bachmann, directura da l’Uffizi federal da cultura (UFC), e David Vitali, manader da la secziun Cultura e societad da l’UFC, dilucidà ils champs d’acziun generals da la Missiva 2025–2028 sco er ils accents areguard las linguas e la chapientscha vicendaivla.
Ils referents han accentuà che la plurilinguitad saja ina part da la genetica da la Svizra e ch’ella saja impurtanta en terms socials ed economics. L’impurtanza sa manifestescha era tar l’augment surproporziunal dal credit proponì per las mesiras da la chapientscha vicendaivla. C. Bachmann ha dentant er punctuà che la politica culturala na saja betg sulettamain ina dumonda dals raps, ma ch’ella vivia er da debattas e da la cooperaziun. Uschia ha l’UFC reservà meds per realisar discussiuns politic-culturalas, tranter auter davart il plurilinguissem.
En il sectur Lingua e chapientscha vicendaivla dat l’UFC pais a las suandantas tematicas en la perioda da promoziun 2025–2028: Adattar las basas legalas per che la Confederaziun possia promover a moda adequata il talian ed il rumantsch er ordaifer ses territoris linguistics tradiziunals; extender la purschida da barat e mobilitad da Movetia, l’agentura naziunala per promover barat e mobilitad en il champ da furmaziun; consolidar il nivel cuntanschì en il champ da l’instrucziun da linguas/perscrutaziun (transfer en la pratica, documentaziun, exempels Best Practices). Las ulteriuras mesiras per la promoziun da linguas cuntinueschan sco en fin uss.
Las organisaziun che han envidà a l’occurrenza èn unanimamain da l’avis ch’il sboz per la missiva è ina buna basa per cuntinuar a promover il plurilinguissem en tut sias fassettas, cun bler engaschament e cun enchaminar er novas vias. Decisiv vegni ad esser, schebain il parlament metta a disposiziun avunda meds finanzialas, almain en il rom da la proposta en consultaziun, per la realisaziun da las bleras mesiras. Plinavant dovri la voluntad exprimida da tut ils acturs involvids per che las mesiras proponidas da la Confederaziun hajan er success en ils chantuns.
Persunas interessadas pon inoltrar lur posiziun a l’UFC enfin ils 22 da settember 2023.
Commentaris