Il sport vala savens, analog a la musica, sco ina lingua universala, in element integrativ ed in «chit social» en la societad, gea perfin sco in element che colliescha ils pievels e las uniuns da l’entir mund. A medem temp posseda el tras l’aspect da la concurrenza er il potenzial da svegliar la refusaziun ed il spretsch da «l’auter».

Per la situaziun en Svizra èsi interessant da vesair ch’ils martgads globalisads e la migraziun – ed en consequenza da quai la maschaida da las linguas e culturas en ils clubs e las squadras naziunalas – suppriman adina pli fitg las differenzas linguistic-regiunalas en il sport da squadra professiunal. Ina retschertga da l’onn 2008, realisada en il rom dal project «Discours Suisse» gist avant il campiunadi europeic da ballape en l’agen pajais, ha mussà che la squadra naziunala ha propi dà ina spezia da chit a l’entira Svizra. La situaziun è pia stada dal tuttafatg differenta che avant var 50 onns, cura che bunamain mo Romands represchentavan la Svizra, ed ella n’è era betg cumparabla cun ils onns 1980, cura che bunamain mo giugaders da la Svizra tudestga eran da la partida – situaziuns che han gì per consequenza ina percepziun dividida tant en las medias sco er en la populaziun. La medema retschertga ha mussà plinavant ch’ils Svizzers, malgrà ch’els admiran ils gronds vischins sportivs, sa legran gugent cura che lezs perdan. Ina tenuta paradoxa che regorda a quella da las litteraturas svizras che prendan sco exempels las grondas culturas linguisticas da l’Europa, ma marcheschan il medem mument era lur distanza e differenza.

Il studi scientific «Plurilinguisme vécu et identité: pratiques et stratégies d’utilisation de la langue dans des contextes plurilingues suisses», realisà en il rom dal PFN 56, ha intercurì tranter auter en la squadra naziunala da ballape U-18 furmas anc pli concretas da la plurilinguitad vivida. Ils giuvens sportists n’han vis nagins problems en ils contacts interculturals. Il trenader ha considerà l’occupaziun quotidiana cun la plurilinguitad perfin sco schanza per sia squadra giuvna da rinforzar las relaziuns interumanas e da contribuir ad in spiert da gruppa anc pli ferm. Las strategias per communitgar in cun l’auter en quest ambient pluriling (tscherna da la lingua, translaziuns) èn vegnidas adattadas a las differentas situaziuns concretas.

Ma il sport en connex cun sias fassettas linguistic-regiunalas po era rumper si svelt foss linguistics e culturals. Dus exempels: en ina partida da la squadra naziunala da ballape basti d’excluder dus giugaders da la Svizra franzosa per reviver teorias da conspiraziun cunter clubs da ballape romands (Radio Suisse Romande, 2-8-2010); plirs buns resultats dad in pèr sportists da la Svizra franzosa bastan per commentar quels cun in renviament litteral a l’existenza dal Foss da la rösti tranter ils Romands victorius ed il rest da la Svizra – ignorond cun premura tut las disciplinas betg pertutgadas (Blick, 8-3-2009).

Er il sport betg professiunal, u forsa gist lez, porscha numerusas e multifaras pussaivladads d’entrar en contact. E quai betg mo a chaschun da concurrenzas naziunalas per amaturs, mabain era – grazia al potenzial da la communicaziun nunverbala – cun realisar projects da barat da giuvenils u en il rom da Partenadis da vischnancas. In’idea remartgabla ha Infoklick gì il 2010 cun il project da scuntrada «Get together» che ha animà glieud giuvna da l’entira Svizra da sa scuntrar e da viandar tras las quatter regiuns linguisticas da noss pajais.

In ulteriur aspect interessant, che sto però pir anc vegnir examinà, è la dumonda, pertge che tscherts sports èn pli populars en ina regiun linguistica che en in’autra (p.ex. il ballabasket en la Svizra franzosa ed en il Tessin u il ballamaun en la Svizra tudestga).