1. Dezember 2016
Partenadis da vischnancas
Partenadis da vischnancas e citads èn vegnids iniziads avant passa 60 onns sin nivel europeic. L’idea primara è stada da contribuir sin il stgalim communal a la reconciliaziun en l’Europa suenter ils eveniments terribels da la Segunda Guerra mundiala. Dapi lura datti er en Svizra regularmain novs partenadis, sin nivel naziunal ed internaziunal, principalmain per enritgir ils contacts culturals ed umans. Per part vegnan era resguardads interess economics, per part vegnan tgiradas las relaziuns en il rom dad activitads da padrinadi.
I dat vischnancas e citads che discurran pli gugent dad «amicizias» che da «partenadis». La fin finala dependi da las activitads che vegnan realisadas da las autoritads e da la populaziun. Ils dus «partenaris» u «amis» decidan, schebain quellas duain avair lieu en il rom d’in partenadi stipulà a moda uffiziala ubain esser l’expressiun d’ina relaziun amicala. In dals partenadis ils pli constants ed intensivs, e perfin cun in’atgna fundaziun, è quel tranter las citads da Winterthur e da La Chaux-de-Fonds.
Dus patratgs principals dirigian ils partenadis da vischnancas da differentas regiuns linguisticas:
- Ils partenadis promovan a moda simpla il contact intercultural: exempels concrets mussan che projects cuminaivels da vischnancas da differentas regiuns linguisticas pon esser ina via interessanta e savens fitg tgunscha per far punts a l’intern dal pajais e per promover l’uniun naziunala. Bleras giadas sa laschan concepir cun paucs meds occurrenzas variadas e captivantas. Bunas pussaivladads – che surpassan ils contacts tranter las autoritads uffizialas – porschan barats tranter uniuns da musica e da sport, barats da scola sco era barats tranter artistas ed artists e funcziunarias e funcziunaris.
- Las activitads per promover la chapientscha sa restrenschan savens a gruppas specificas sco scolars, emprendists e persunas d’instrucziun ed excludan cun quai grondas parts da la populaziun. Ils partenadis da vischnanca sa drizzan a l’entira populaziun. Els han l’avantatg ch’ins po integrar tut tenor project gruppas eterogenas, gea schizunt tut ils abitants da las differentas vischnancas.
Persunas cumpetentas che han gia fatg experientschas cun partenadis van d’accord: la tema latenta ch’in partenadi construeschia barrieras linguisticas scumpara spert e na sa mussa mai sco in problem insuperabel. Ins communitgescha cun mintga lingua disponibla, era cun »mauns e pes». In avantatg è franc che bleras activitads han lieu sin in nivel nunverbal. Quai pussibilitescha inscunters spontans, p.ex. en il rom dad occurrenzas musicalas u sportivas.
Ils custs d’in partenadi dependan sa chapescha da la frequenza e da l’impurtanza dals projects realisads. Per ordinari n’èn els betg il problem. Pussaivladads da spargnar datti dapertut: per organisar visitas vicendaivlas pon ins p.ex. profitar da l’infrastructura communala u ch’ils giasts pernotteschan tar persunas privatas.
ACTURS
Quatter exempels per partenadis da vischnancas e citads
- partenadi tranter Obersiggenthal (AG) e St-Maurice (VS)
- partenadi tranter Rheinfelden (AG) e Morges (VD)
- partenadi tranter Samedan (GR) e Le Mont-sur-Lausanne (VD)
- partenadi tranter Winterthur (ZH) e La Chaux-de-Fonds (NE): Fundaziun Winterthur/La Chaux-de-Fonds
Commentaris